بررسی تضمینات حقوق قضایی شهروندی در قوانین کیفری ایران

حقوق شهروندی، مجموعه حقوقی است که قانون اساسی و قوانین موضوعه هر کشوری برای افرادی که تابعیت آن کشور را دارند مطرح و مشخص کرده است. حقوق شهروندی در حوزه های مختلف اجتماعی، سیاسی، مدنی، اقتصادی، فرهنگی و قضایی قابل بحث است که در این پایان نامه یکی از حوزه های مورد اشاره یعنی «بخش قضایی» مورد مطالعه قرار گرفته است. از جمله حقوق قضایی شهروندی؛ حق دادخواهی، حق دسترسی به محاکم صالحه، منع بازداشت غیر قانونی و ... است. در این مجموعه؛ تضمینات حقوق قضایی افراد در مرحله تحقیقات مقدماتی، رسیدگی، اجرا و زندان قابل بررسی است و سعی شده است به این سوال اساسی پاسخ داده شود که در نظام دادرسی ایران چه تضمیناتی در جهت حفظ حقوق قضایی شهروندان و برخورداری ایشان در یک دادرسی عادلانه وجود دارد؟ و تضمینات مقرر شده برای تحقق این امر مهم کافی است یا خیر؟ با بررسی نظام حقوقی حاکم بر محاکم قضایی، به این حقیقت آشکار، مبرهن و مسلم دست می یابیم که در نظام دادرسی کیفری کنونی ایران، تضمیناتی در جهت حقوق قضایی شهروندان در مراحل دادرسی، اجرا و برخورداری ایشان از یک دادرسی عادلانه وجود دارد. وجود تضمینات لازم در جهت حفظ حقوق قضایی شهروندان، یکی از ویژگی های برتر نظام حقوقی ایران است؛ اما این تضمینات کافی نیستند. روش کار در این تحقیق، توصیف قوانین موجود به شیوه گردآوری و مطالعه کتابخانه ای است. در این تحقیق، در فصل های اول و دوم از بخش اول با عنوان کلیات به تبیین حقوق شهروندی و انواع آن پرداخته شده است و در فصل های دوم و سوم از بخش دوم، اصول قضایی و حقوق قضایی و در فصل سوم آن، تضمینات حقوق قضایی شهروندان در مراحل مختلف دادرسی و اجرا مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.